De opbrengst van het DNA gala is ten goede gekomen aan het onderzoek van dr. Daniela Thommen. Zij voert dit onderzoek uit binnen de onderzoeksgroep van prof. dr. John Haanen. Thommen: “We hebben nu al een bio-marker genaamd PD1-T gevonden en daarmee de eerste positieve resultaten behaald in een aantal tumortypes.”

Immuuntherapie speelt een belangrijke rol in de behandeling van kanker. In deze therapie wordt de lichaamseigen afweer, het immuunsysteem, versterkt in het opruimen van de tumor. Immuuntherapie heeft voor veel patiënten al het verschil gemaakt, maar het werkt niet bij iedereen.

Om beter te begrijpen waarom immuuntherapie bij de ene patiënt wel werkt en bij de andere niet, heeft de onderzoeksgroep van dr. Daniela Thommen een nieuwe methode ontwikkeld. Hierin worden kleine tumorfragmenten van patiënten in het laboratorium gekweekt. In deze ‘tumor-avatars’ wordt onderzocht hoe de tumor er vóór en na behandeling met immuuntherapie uitziet. Met deze kennis hopen de onderzoekers ‘grote gemene delers’ onder patiënten te ontdekken, zogeheten ‘bio-markers’, die gebruikt kunnen worden om succesvolle behandeling met immuuntherapie te voorspellen.

Met het mooie bedrag dat vorig jaar tijdens het DNA gala voor dit onderzoek is opgehaald, zijn al veel belangrijke stappen gemaakt. Daniela: “We hebben een bio-marker genaamd PD1-T gevonden en hebben de eerste positieve resultaten behaald in een aantal tumortypes. Op dit moment doen we grotere studies om deze bio-marker in een diagnostische test toe te passen. Dit kan de selectie van patiënten voor behandeling verbeteren. Maar we hebben ook geleerd dat elke tumor er anders uitziet. Daarom zal deze bio-marker niet voor alle patiënten werken” (zie afbeelding als voorbeeld). “Door onze ‘tumor-avatars’ begrijpen we steeds beter dat de omgeving waarin de immuuncellen zich bevinden, heel belangrijk is voor hoe goed ze hun werk kunnen doen. Door deze verschillende micromilieus in kaart te brengen, hopen we betere bio-markers te vinden en hiermee in de toekomst immuuntherapie op maat aan te kunnen bieden.”

Welke eigenschappen hebben patiënten gemeen die goed reageren op immuuntherapie? Deze vraag probeert het team van dr. Daniela Thommen te beantwoorden met behulp van de ‘tumor-avatars’. Stel je hebt een groep van 25 verschillende ‘tumor-avatars’ (links) die je behandelt met immuuntherapie. Wanneer je medicijn A geeft (midden), zie je dat degenen die goed reageren (blauwe rechthoeken) 1 eigenschap gemeen hebben: een bril. Maar in de meeste gevallen is de bio-marker niet zo eenvoudig te vinden. Stel je geeft medicijn B (rechts): wat is nu de grote gemene deler onder degenen waarbij therapie aanslaat (rode rechthoeken)? Het rode haar, het witte shirt, of is het een combinatie van beiden? Meer kennis over belangrijke eigenschappen voor succesvolle behandeling draagt uiteindelijk bij aan gepersonaliseerde immuuntherapie.